►45 năm cuộc chiến tranh biên giới phía Bắc,(*) (FB 15/2/2024)
►Tiếng Súng Đã Vang Trên Bầu Trời Biên Giới - Phạm Tuyên, (Lê Văn Phương, 1/6/2014)
►'Ăn gió nằm sương' rà mìn chiến tranh biên giới phía Bắc, (VnExpress, 16/2/2024). Sau 40 năm, 7.500/77.900 ha mật độ dày đặc chủ yếu ở huyện Vị Xuyên - Hà Giang vẫn ô nhiễm bom mìn, vật nổ. Lần đầu, đọc được từ 'quân Trung Quốc' trên VnExpress: 'Rạng sáng 17/2/1979, sau đợt tổng tấn công của hơn 600.000 quân Trung Quốc vào sáu tỉnh biên giới Việt Nam, cuộc chiến tranh biên giới phía Bắc không kết thúc chiều 5/3/1979 như tuyên bố rút quân của đối phương. Thực tế, chiến sự tiếp diễn khốc liệt suốt nhiều năm sau đó với các cuộc quấy nhiễu, xâm lấn dọc đường biên. Hà Giang với 277 km đường biên giới, nhiều khu vực đã trở thành "thao trường rèn quân, huấn luyện chiến thuật và thử vũ khí" của Trung Quốc, nhất là giai đoạn 1984-1989..."
;++45 năm cuộc chiến 1979: bài học nào cho Việt Nam hôm nay? (RFA, 16/2/2024);►Giới hoạt động kêu gọi chính phủ không lãng quên cuộc chiến chống Trung Quốc năm 1979, (RFA, 16/2/2024);►45 năm cuộc chiến Việt-Trung: Nhóm dân sự kêu gọi ‘đánh giá đúng lịch sử’, (VOA, 16/2/2024)◄◄◄Tuyên bố: 45 năm cuộc chiến tranh tự vệ chống xâm lược Trung Quốc (17 tháng 2 năm 1979), (TD, 15/2/2024)
►Chùm Thơ Xuân, (VV, 16/2/2024) của nhiều tác giả.
►Về mối quan hệ giữa tiếng Việt và tiếng Hán và nguồn gốc dân tộc Việt Nam, (NCQT, 16/2/2024)
►Giọng trẻ đưa chiếu xẩm từ chợ đến live concert, (TT, 16/2/2024)
►Nhờ Tiếng Dân phản ánh vấn đề loa phường, phát thanh 5h sáng mỗi ngày, (TD,17/2/2024). Đến thế kỷ này, vẫn còn tuyên truyền như thời chiến? WTF! Tra tấn.
►Bốn tổ chức NGO trình bày kiến nghị về Việt Nam trước kỳ UPR, (VOA, 16/2/2024)
►Bốn đại án tham nhũng sẽ được đưa ra xét xử trong năm 2024, (RFA, 16/2/2024). Vụ Vạn Thịnh Phát, Tân Hoàng Minh, FLC và Việt Á
►Nghiên cứu mới: Chất da cam thời Chiến tranh Việt Nam gây hại não giống Alzheimer, (VOA, 16/2/2024) ;►Tiếp xúc với chất độc màu da cam gây tổn thương mô não tương tự như bệnh Alzheimer. Exposure to Agent Orange damages brain tissue in ways similar to Alzheimer's disease, (Science Daily, 14/2/2024);►Chất độc diệt cỏ da cam thoái hóa thần kinh loại Alzheimer. Agent Orange Herbicidal Toxin-Initiation of Alzheimer-Type Neurodegeneration (IOS Press,13/2/2024)
►Hải cảnh Philippines (PCG) mời Việt Nam tập trận ba bên vào tháng 6. The Philippines Coast Guard (PCG) to invite Vietnam to trilateral exercise in June, (PhilStar, 5/2/2024). Nhật, Indonesia sẽ tập luyện với PH. VN mình cũng nên dự như cam kết hợp tác và giao lưu.
►Sự trỗi dậy và sụp đổ của Friedman. Friedman’s Rise And Fall, (First Things, 16/2/2024)
►Làm thế nào người dân và các nhà lãnh đạo có thể bảo vệ tinh thần dân chủ. How Citizens and Leaders Can Protect the Spirit of Democracy, (Freedom House, 14/2/2024). Không một quốc gia dân chủ nào là bất khả tồn tại khi các thể chế và chuẩn mực cơ bản của nó bị tấn công từ bên trong.
►Dịch vụ công và lĩnh vực công nghệ. Public Service and the Tech Sector, (Frankly Fukuyama, 13/2/2024)
►Các nhà khoa học tìm cách đánh giá tác động của chiến tranh đối với môi trường, biến đổi khí hậu, (VOA, 16/2/2024)
~~~
(*) HANG PHẪU NÀ CÁY, VỊ XUYÊN- MÙA THU… MÁU! - Trần Nam Thái, (CCB F313)
Mấy hôm rồi không một chuyến xe lên
Nà Cáy buồn quay quắt
Xác tử sỹ chất đầy bãi đất
Qua một đêm thôi chuột móc hết mắt rồi
Trên thân xác đã trương lên nhung nhúc những đàn giòi
Và ngờm ngợp những đám mây ruồi nhặng
Gió từ dưới sông Lô và đường quốc lộ 2 thốc lên dè dặt
Gió từ đỉnh 812, đỉnh 673 phía trên kia đổ xuống ào ào
Những cơn gió vô tâm, những cơn gió vô tình như cuộn vào nhau
Xộc vào toang hoác xác thân những người lính đã ngã xuống
Xộc vào hoang hoải bần thần tim óc những người lính đang còn sống
Ngách đá kho hậu cần trống rỗng
Gạo mắm đã chia đến từng căn hầm
Khe suối mùa khô chắt nước âm thầm
Quần áo lính giặt xong càng đỏ bầm màu đất
Mảnh đạn dọc ngang chém áo quần rách nát
Suối cũng oằn mình đội pháo giặc suốt ngày đêm
Mấy hôm rồi không thấy xe lên
Cả thung lũng sặc sụa mùi khói đạn
Vách đá trên cao đạn cào trắng toát
Mặt đất dưới sâu đá lật ngổn ngang
Những căn hầm trúng đạn vỡ tan hoang
Những mái nhà âm cháy thành than trơ trụi
Thấp thoáng bóng người lầm lụi
Vác đá, chặt cây, đào đất khoét hầm
Hang phẫu ngổn ngang lính nằm
Những vết thương đỏ máu
Những cuộn băng đỏ máu
Áo Blu quân y đỏ máu
Khắp lòng hang sực lên mùi máu, mùi cồn
Điện thoại đổ chuông từng nhịp dập dồn
Tin báo về chuẩn bị đón thương binh từ phía trước
Bác sỹ gầm lên hết băng, hết thuốc
Y tá ngẹn ngào hết sạch nước truyền
Lại phải cho người chạy bộ xuống Làng Pinh
Lấy tạm vài cơ số thuốc
Bên kia bờ khe nước
Lính vận tải nối nhau lục tục lên đường
Ba lô đạn nhọn đè nặng trên lưng
Đòn tre cáng thương, dài ngoằng chổng ngược
Manh võng cáng thương ướt đẫm từ chuyến trước
Phập phờ rỏ nước thối xuống khắp người
Đường xe lên đất đá tơi bời
Hố pháo mới chồng lên hố pháo cũ
Mảnh đạn ngổn ngang bên cây cỏ xới nhào
Có mảnh lẹm sắc như dao
Có mảnh nhọn hơn lá lúa
Chạm vào là máu ứa
Chạm vào là rách thịt da
Những bàn chân mang giày vải vẫn xầm xập chạy qua
Lưng còng xuống, mặt ngẩng về phía trước
Nơi ấy đang cần đạn
Nơi ấy thương binh chờ
Vượt ngã ba cửa tử
Vào Hang Dơi, Làng Lò
Những gương mặt lính sáng lên, rồi lại thẫn thờ
Chẳng có gì đâu trong ba lô toàn đạn nhọn
Bởi mấy hôm rồi chẳng có chuyến xe lên
Những dấu hỏi hằn gương mặt sạm đen
Nỗi buồn tủi ẩn trong lời cảm thán :
"Hay là đã quên ? Hay là đã bán ?
Hay là đã chán ? Hay là phủi tay ?..."
Gạt đi giọt nước mắt cay
Tay khẽ khàng đặt thương binh lên võng
Lại vượt qua suối sâu, đường lộ thiên, bãi trống
Mang tai bập bùng tiếng nổ, tiếng rên đau
Mặc kệ đạn trên cao
Mặc kệ đạn dưới thấp
Nghe tiếng đạn quen mới nằm xấp xuống mặt đường
Đá đập vào người, đá thúc vào xương đau nhức
Đợi đến khi đạn dứt
Lại tất tưởi chồm lên, vai nặng trĩu đòn khiêng
Những thân người chạy liêu siêu ngả nghiêng
Hướng về phía Nà Cáy
Đoạn đường dốc lên đạn pháo cày nát bấy
Đã có lính nào sửa sang
Mùi máu, mùi cồn vẫn nồng nực trong hang
Lính bị thương nằm ngổn ngang dồn đống
Thở phào vì thương binh vẫn sống
Tay lại khẽ khàng gỡ khỏi võng với đòn tre
Bãi tử sỹ nằm bên cạnh bờ khe
Hình như đã nhiều hơn lúc trước
Lại nghe đâu đây rúc rích tiếng chuột
Những con chuột đói khát, những con chuột vô tâm
Lần bước đến nơi tử sỹ đang nằm
Bê những mảng đá to đặt đè lên từng khuôn mặt
Che đi những quầng mắt đã lặng ngủ im
Che đi những con mắt không thể nào khép lại
Cơn gió mùa Thu như lồng lên quằn quại
Hình như gió cũng rưng rưng
Mấy hôm rồi mà chẳng thấy xe lên
Chẳng biết đêm nay có chuyến nào tới được
Để đón anh em về một chốn bình yên
Để đưa anh em về trước...
(Nà Cáy-Thanh Thủy-Mùa thu 1986)
No comments:
Post a Comment