Saturday, August 9, 2025

Thứ 7, 9.8.2025

 •  Trang bìa của cuốn Sự say sưa của Hoàng gia: Rượu và sự hình thành của Đông Dương thuộc địa.  Imperial Intoxication: Alcohol and the Making of Colonial Indochina (University of Hawaii Press: 2017) của Gerard Sasges, một học giả lỗi lạc về Việt Nam và là PGS tại Khoa Nghiên cứu Đông Nam Á thuộc Đại học Quốc gia Singapore, (X JournalofVietnameseStudies, 8/8/2025). Gerard Sasges vừa qua đời.

•  Những ngã rẽ của chủ nghĩa xã hội: Con đường nào cho Việt Nam? The Crossroads of Socialism: Which Path for Việt Nam? (The Vietnamese, 8/8/2025)

•  Khi quan chức và doanh nghiệp cấu kết chặt chẽ, pháp luật còn lỗ hổng, và cơ chế kiểm soát quyền lực còn thiếu sót, nạn tham nhũng trở nên có tính hệ thống. Tham nhũng thể chế và giới hạn của chiến dịch “đốt lò” ở Việt Nam, (Vietnam Strategic Forum , 8/8/2025). Căn nguyên của vấn nạn tham nhũng ở Việt Nam không chỉ do vấn đề nhân sự hay ý chí chính trị, mà còn có gốc rễ ở chính cơ chế phân bổ quyền lực và tài nguyên trong hệ thống chính trị - hành chính quốc gia. Khi các cán bộ Đảng và quan chức chính phủ nắm quyền kiểm soát quá lớn trong việc phân bổ đất đai, vốn, dự án, thăng tiến cán bộ, cho đến những yếu tố đầu vào quan trọng khác (như thẩm quyền phê duyệt và cấp phép, quyền lựa chọn và chỉ định thầu,...), trong khi các cơ chế kiểm soát và môi trường chính trị minh bạch lại hoạt động không hiệu quả hay bị thu hẹp, thì tham nhũng dường như trở thành một phần tất yếu của hệ thống.

•  Hội Hoạ Phùng Thanh Hà - Cứ Nằm Xuống Và Nhắm Mắt, Sẽ Thấy, (VB, 8/8/2025). Bài của Nguyễn Viện.

•  Nhà thơ - nhà văn Nguyễn Đức Tùng: Sáng tạo là tự do, (TTCT, 6/8/2025). Rời quê hương trên một chiếc thuyền, nhân vật của tiểu thuyết Thuyền trải qua một hành trình bi thương để có thể sống tiếp. Gần nửa thế kỷ sau, Thuyền có một cuộc cập bến ngoạn mục khi "vượt sóng" (ý niệm) đến với độc giả Việt Nam, và tạo nên những cơn sóng trên mặt biển khá im ắng của văn đàn Việt.

•  Bài nghiên cứu này phân tích tiểu thuyết The Mountains Sing (2020) của nhà văn Nguyễn Phan Quế Mai qua lăng kính hậu ký ức (postmemory) và chấn thương, tập trung vào ảnh hưởng tâm lý chấn thương mà các nhân vật trải qua và cách thể hiện nó thông qua hình thức văn học. Câu chuyện đa thế hệ này diễn ra trong bối cảnh Cuộc  chiến VN, CCRĐ của chính quyền Cộng sản và Nạn đói. Tác phẩm kể về bốn thế hệ của gia đình họ Trần, xoay quanh Diệu Lan và cháu gái Hương, những người bị  ảnh hưởng xa xôi từ các hành động quân sự của Mỹ và Nhật. Vì việc tái hiện chấn thương trong văn học thường mơ hồ và rời rạc, theo La Capra, việc viết về chấn thương mang tính biểu diễn, trách nhiệm thẩm mỹ và tạo ra cảm xúc cho độc giả nhạy bén. Với chiến tranh và những di chứng của nó bị kìm nén trong sự lãng quên và hồi tưởng, khái niệm “hậu ký ức” của Marianne Hirsch làm sáng tỏ cách truyền tải ký ức gia phả để lại gánh nặng tâm lý cho các thế hệ sau. Ngoài ra, Nguyễn Mai, thông qua đa thanh (multivocality), thể hiện tính vật chất của chấn thương và tạo ra nhận thức về tự quyết. Với sự giao thoa của nạn nhân và sự sống sót ở nhiều cấp độ, phụ nữ và trẻ em – những người bị tước đoạt sự công nhận của xã hội – thể hiện sức mạnh bền bỉ hơn là nam giới trong tiểu thuyết, bất chấp bối cảnh của những tàn bạo không ngừng diễn ra. Vì vậy, bài nghiên cứu xem xét nỗi ám ảnh tiềm tàng, cách kể chuyện liên thế hệ và ảnh hưởng chấn thương trong tác phẩm văn học, đồng thời khám phá cách nó trao quyền xã hội cho những người dễ bị tổn thương. <= "Viết về Chấn thương và Hậu ký ức trong Cảm xúc: Phân tích tác phẩm The Mountains Sing (2020) của Nguyễn Phan Quế Mai. Writing Trauma and Postmemory in the Affect: An Analysis of The Mountains Sing (2020) by Nguyễn Phan Quế Mai by Dhanya V. Sankar and Sarbani Banerjee, (Sage Journal, 21/7/2025)

•  Hai lần 'Người ăn chay' gặp sóng gió, (Z News, 8/8/2025). Bản dịch và phim truyện. 

•  Israel tuyên bố 'sẽ kiểm soát hoàn toàn' Dải Gaza: Làn sóng các nước phản đối dâng cao, (TT, 8/8/2025). Cả thế giới bó tay dù phản đối cực lực! Mỹ đứng sau, tài trợ nên nó tung hoành reo rắc sự kinh hoàng cho triệu người dân Palestines ở Gaza; Kế hoạch kiểm soát toàn bộ lãnh thổ Gaza của Israel đồng nghĩa với tang thương và thống khổ cho người Palestine. Israel's Gaza City plan means more misery for Palestinians and big risk for Netanyahu, (BBC, 8/8/2025)

•  Thủ tướng Wong: Trật tự toàn cầu từng giúp Singapore thịnh vượng 'đang sụp đổ' (TT, 8/8/2025). Vì ai mà ra nông nỗi này! 

•  Thế lực nào ngăn chặn quốc tế đạt đồng thuận về Hiệp ước hạn chế rác thải nhựa? (RFI, 8/8/2025). a/ nhiều cường quốc dầu mỏ đang tìm cách ngăn chặn mọi nội dung liên quan đến việc hạn chế sản xuất « nhựa nguyên sinh » (hay hạt nhựa), được sản xuất từ dầu mỏ, là nguyên liệu cho việc chế biến các sản phẩm nhựa. 99 % nhựa là từ nhiên liệu hóa thạch. Các đề xuất từ các nước như Ả Rập Xê Út, các nước sản xuất dầu mỏ vùng Vịnh, Nga và Iran, chia sẻ cùng quan điểm như trên. Tương tự như tại hội nghị ở Busan năm ngoái, các quốc gia này chủ trương là, để được thông qua, Hiệp ước không được bao hàm phần "thượng nguồn" của nền công nghiệp nhựa, mà chỉ tập trung quan tâm đến việc xử lý phần "hạ nguồn" rác thải, với các khâu thu thập và tái chế rác thải nhựa, đặc biệt tại các nước đang phát triển; b/ các tập đoàn dầu mỏ và công nghiệp nhựa Mỹ, trong đó có ExxonMobil, Sabic, PlasticsEurope và liên minh các nhà sản xuất nhiên liệu và hóa dầu Mỹ - American Fuel and Petrochemical Manufacturers, « đã mạnh mẽ vận động để làm suy yếu tham vọng của một hiệp ước về nhựa ». Mấu chốt của vấn đề là "họ hoàn toàn không muốn hiệp ước này đặt ra giới hạn cho sản xuất nhựa",

•  'Một lối thoát khỏi cảm giác cô đơn' ở các 'cửa hàng tiện lợi' bên Seoul. 'An escape from feeling lonely': The Seoul 'convenience stores' fighting isolation, (BBC, 8/8/2025)

•  Người bản địa B.C. giành được quyền và danh hiệu dọc theo nhánh phía nam của Sông Fraser ở Richmond. B.C. First Nation wins rights, title along Fraser River’s south arm in Richmond, (Sun, 8/8/2025)

•        "A strange and wild 

restlessness 

came over me.

August had come".......

(Mary Wollstonecraft Shelley)


No comments:

“Seeking Freedom” Fingerpainting by Hồng Ngọc

“Seeking Freedom” Fingerpainting by Hồng Ngọc

Để đây để đọc lại

++ Yuval Noah Harari: Lessons from a year of Covid and political failures — what can we learn for the future? (FT, 25/2/2021), https://www.ft.com/content/f1b30f2c-84aa-4595-84f2-7816796d6841?segmentID=b73b0b4c-e767-e669-4996-e25935a5759d&twclid=11366833025191845888

++ Khái niệm 'quyền lực mềm của Joseph S. Nye. Soft power: the evolution of a concept - Joseph S. Nye, 20/12/2019, https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/2158379X.2021.1879572?scroll=top&needAccess=true&

++ Sự Băng Hoại Và Suy Đồi Của Xã Hội Việt Nam Hôm Nay Hay Là Hệ Lụy Từ Sự Đa Nhân Cách Tầng Lớp Trí Thức - Quách Hạo Nhiên, (viet-studies 26-2-20), http://www.viet-studies.net/kinhte/QuachHaoNhien_BangHoaiXaHoiHienNay.html

++ Nhân văn Giai phẩm – một trào lưu dân chủ, một cuộc cách tân văn học không thành - Thái Kế Toại, (TCNCVM, 2/12/2020), https://usvietnam.uoregon.edu/nhan-van-giai-pham-mot-trao-luu-dan-chu-mot-cuoc-cach-tan-van-hoc-khong-thanh/

++ Loạt bài nghiên cứu, phân tích sâu sắc, khoa học của GS Hoàng Xuân Phú: Tội ác Đồng Tâm - Hoàng Xuân Phú, (11/2/2020), http://hpsc.iwr.uni-heidelberg.de/hxphu/index.php?page=readwriting&w=ToiAcDongTam-20200211; ++ Viết thêm về tội ác Đồng Tâm - Hoàng Xuân Phú, (1/3/2020), http://hpsc.iwr.uni-heidelberg.de/hxphu/index.php?page=readwriting&w=VietThemVeToiAcDongTam-20200301; ++ Giải mã vụ Đồng Tâm - Hoàng Xuân Phú, (7/3/2021), http://hpsc.iwr.uni-heidelberg.de/hxphu/index.php?page=differentwritings


+

Vụn vặt

++"... không có tự do thì không thể có sáng tạo thật sự. Tự do là thứ Thượng đế ban cho (cũng có thể là gánh nặng mà Ngài chất lên vai) con người. Con người biết đến đau khổ từ khi nó được ban cho quà tặng đó, một gánh nặng luôn quá sức với nó. Nó thậm chí, nếu có thể, khước từ là cách hay ho nhất cho nó. Nhưng thiếu tự do thì con người sẽ chỉ là cỗ máy được lập trình và không xứng đáng để Chúa trời phải cứu chuộc bằng sự hy sinh đau đớn như vậy. Tại sao Chúa không dùng quyền năng để con người khiếp sợ mà răm rắp làm theo lời ngài, một việc có lẽ là đơn giản nhất? Bởi vì Ngài biết rằng Ngài tạo ra con người cùng với tự do. Ngài không thể tước ở con của Ngài thứ quà tặng đó, thứ mà thiếu nó thì công cuộc tạo lập của Ngài không hoàn hảo, thậm chí vô nghĩa. Tự do, ở thời kỳ con người ý thức nó có cái quyền ấy, luôn gây ra những hậu quả trái ngược. Một mặt nó biết nó là Con Người với nhân phẩm cao quý phải được tôn trọng, nó có quyền sáng tạo nên những giá trị thuộc về cái đẹp, nó có quyền lựa chọn đau khổ hay hạnh phúc. Nhưng mặt khác, nó cũng có thể tự do lựa chọn hoặc cái thiện, hoặc cái ác. Trong trường hợp nó lựa chọn cái ác thì Tự do quả là kinh khủng. Vì thế con người không có cách nào khác là phải hướng về Đấng Toàn Năng, có thể hiểu là nơi chứa đựng Cái Tuyệt Đối chuẩn mực..." ++Bản giao hưởng 'Requiem' của Mozart được dàn giao hưởng Ba Lan (Polish Sinfonia Iuventus Orchestra và Warsaw Philharmonic Choir) thể hiện tuyệt vời, với phụ đề tiếng Anh. Mozart – Requiem, https://www.youtube.com/watch?v=54h8TxJyNy0. Stunning! What a great artwork! ++Hồi ký "Gọng Kềm Lịch Sử" của cựu đại sứ Việt Nam Cộng hòa ở Mỹ, Bùi Diễm (1923-2021), http://www.vietnamvanhien.org/gongkemlichsu2.html ++Mozart – Requiem https://www.youtube.com/watch?v=54h8TxJyNy0 Wolfgang Amadeus Mozart – Requiem KV 626 Bartosz Michałowski – conductor Sylwia Olszyńska – soprano Agata Schmidt – mezzo-soprano Karol Kozłowski – tenor Adam Kutny – baritone Polish Sinfonia Iuventus Orchestra Warsaw Philharmonic Choir recorded November 01, 2019 at Warsaw Philharmonic Concert Hall 0:00 Applause 0:55 Introitus: Requiem aeternam 5:40 Kyrie eleison Sequenz 8:06 Dies irae 9:47 Tuba mirum 13:31 Rex tremendae 15:51 Recordare 21:31 Confutatis 23:50 Lacrimosa Offertorium 27:21 Domine Jesu 30:45 Versus: Hostias et preces 34:45 Sanctus 36:30 Benedictus 41:46 Agnus Dei 44:47 Communio: Lux aeterna 50:21 Credits ++Nhân vật Meursault trong Kẻ xa lạ của A. Camus ngay từ những dòng đầu khi miêu tả cuộc gặp trong bệnh viện và khi sau này người con trai ngồi bên quan tài của mẹ. Nhân vật chính của thiên truyện từng nghĩ: “Tôi không hề chờ đợi tôi chào đời. Sự có mặt của tôi trên đời chỉ là kết quả từ một quyết định của người khác, không phải là của tôi, từ sự kết hợp hoàn toàn ngẫu nhiên của một con tinh trùng vô trách nhiệm với một cái trứng phóng đãng và vì vậy, mỗi lần bị nhắc phải nhớ đến ngày sinh của mình chỉ làm cho tôi kinh hoàng và cảm thấy một sự trói buộc khủng khiếp”. Những đám mây phủ bóng phận người, (Viet-studies, 1/1/21), http://www.viet-studies.net/HuynhNhuPhuong_NhungDamMay.html ++Phần chú thích: '* “Tư hữu Nhà nước” (hoàn toàn khác với “Nhà nước tư hữu”, hay “Nhà nước tư bản”) là cụm từ tôi được nghe lần đầu từ thầy Phạm Vĩnh Cư, trong đó Nhà nước công hữu bị một nhóm nhỏ người có quyền lực (chính trị và kinh tế, gọi chung là nhóm cá mập) lợi dụng như một công cụ đàn áp khổng lồ để dễ bề tước đoạt của số đông làm của riêng, một cách hợp pháp.'. Nguồn: Tạ Duy Anh: Thầy Phạm Vĩnh Cư, (VV, Tháng 11, 21), https://vandoanviet.blogspot.com/2021/11/thay-pham-vinh-cu.html