Saturday, March 21, 2020

Trang 21/3/20ld

Cành Lan của Bénédicte Garnier, https://twitter.com/marialves53
➤➤➤➤➤➤  ĐẠI DỊCH VŨ HÁN COVID-19:
~ ►►►Lựa chọn giữa sức khỏe và quyền riêng tư trên: "Thế giới hậu đại dịch Corona" của Yuval Harari do Phạm Hạnh dịch, (TD, 21/3/20),  https://baotiengdan.com/2020/03/21/the-gioi-hau-dai-dich-corona/
~ ►►►Bài học lịch sử kinh tế để đối phó với coronavirus. An Economic-History Lesson for Dealing with the Coronavirus - John Cassidy, (NY, 18/3/20), https://www.newyorker.com/news/our-columnists/an-economic-history-lesson-for-dealing-with-the-coronavirus. John Cassidy phỏng vấn GS. Đại học University of California, Berkeley Barry Eichengreen chính sách kinh tế chống thảm hoạ dịch Covid-19 từ bài học lịch sử Đại khủng hoảng bắt đầu sau khi thị trường chứng khoán sụp đổ vào tháng 10/1929
~ Canada cho thấy việc xét nghiệm virus dễ dàng như thế nào, trong khi Mỹ lúng túng đối phó. Canada Shows How Easy Virus Testing Can Be, (FP, 13/3/20), https://foreignpolicy.com/2020/03/13/canada-shows-how-easy-virus-testing-can-be/ 
~ Tuyên truyền bùng phát giữa kỳ đại dịch COVID-19. Terry Glavin: Propaganda is flourishing amid the COVID-19 pandemic, (NP, 18/3/20), https://nationalpost.com/opinion/terry-glavin-propaganda-is-flourishing-amid-the-covid-19-pandemic 
~ Trong cuộc chiến chống Corona, loài người tìm đâu một thống soái? Người dịch: Nhã Nhi, (TD -19/03/20), https://baotiengdan.com/2020/03/19/trong-cuoc-chien-chong-corona-loai-nguoi-tim-dau-mot-thong-soai/?.  Dịch từ bài viết rất hay của Yuval Harari về trận chiến thiếu lãnh đạo để tạo iềm tin và điều hợp thông tin toàn cầu tìm cách khống chế coronavirus
Trong trận chiến chống coronavirus, nhân loại thiếu lãnh đạo: In the Battle Against Coronavirus, Humanity Lacks Leadership (Time 15-3-20), https://sports.yahoo.com/battle-against-coronavirus-humanity-lacks-100018821.html 
~ Liệu Coronavirus có chấm dứt Toàn Cầu Hóa như chúng ta biết hiện nay không? - Henry Farrel & Abraham Newman, (VS, 17/3/20), http://www.viet-studies.net/kinhte/CovidChamDutDoanCauHoa_FA_trans.html. Mặc Lý dịch bài “Will the Coronavirus End Globalization as We Know It? “ của Henry Farrel & Abraham Newman, đăng trên tạp chí Foreign Affairs, 16/03/2020), https://www.foreignaffairs.com/articles/2020-03-16/will-coronavirus-end-globalization-we-know-it 
~ Bi kịch Covid-19 và hệ quả không định trước - Nguyễn Quang Dy, (VS, 16/3/20) http://www.viet-studies.net/kinhte/NQuangDy_BiKichCovid19.html 
~ Vào thứ ba, ngày 17 tháng 3, TGM địa phận Rio de Janeiro, Orani João Tempesta đã cử hành thánh lễ dưới chân tượng, để hiệp thông  cùng với Giáo hội. Tượng Christ the Redeemer được thắp sáng bằng cờ của các quốc gia bị ảnh hưởng bởi dịch COVID-19. Brazil’s Christ the Redeemer is lit with the flags of countries affected by the coronavirus, (Aleteia, 19/3/20), https://aleteia.org/2020/03/19/brazils-christ-the-redeemer-is-lit-with-the-flags-of-countries-affected-by-the-coronavirus/
~ Phản ứng chống dịch coronavirus của Hàn Quốc hữu hiệu hơn TQ và Ý. South Korea’s coronavirus response is the opposite of China and Italy – and it’s working, (SCMP, 14/3/20), https://www.scmp.com/week-asia/health-environment/article/3075164/south-koreas-coronavirus-response-opposite-china-and 
~ Nga đang tung ra các loại thông tin giả về coronavirus để tạo ra sự hoảng loạn ở Âu châu, Russia Is Pumping Out Coronavirus Disinformation to Create Panic, EU Officials Say, (DB, 17/3/20);+ Tài liệu của liên minh Châu Âu tố cáo Nga đưa thông tin sai lệch về coronavirus để gieo rắc nỗi sợ ở phương Tây, (SBTN. 18/3/20) 
~ Mức độ tàn phá kinh tế của Covid-19: Không một đại dịch cận đại nào có thể so sánh được! Nguyễn Ánh
~ RBC, CIBC, Bank of America cùng các nhà kinh tế dự đoán Canada sẽ bị rơi vào suy thoái kinh tế trong năm nay, vì dịch Vũ Hán, (FP, 13/3/20), https://nationalpost.com/exceed/posthaste-canada-the-recession-is-here- 12e44638-139a-4dbe-bebd-6da229510074? 
~ Lùm xùm chuyện Trump muốn mua độc quyền vaccine của hãng dược Đức CureVac cho riêng nước Mỹ:  Chuyện xong rồi, vấn đề đã giải quyết - Phạm Thị Hoài, (FB Phạm Thị Hoài, 17/3/20),  https://www.facebook.com/procontra.asia/posts/10221523649857415;+ Nghiêm Ca Linh 严歌苓 Lừa Dối, Man Trá, Bịp Bợm, https://www.facebook.com/nhavandoclap/posts/831930617319813. Nhà văn Nghiêm Ca Linh viết một bài về sự dối trá, che đậu nẹn dịch Vũ Hán từ tháng 12/2019 với tựa đề "man (trá), man, man"
 John Cassidy kêu gọi áp dụng tư duy kinh tế thời chiến trong thời kỳ dịch COVID-19. The Coronavirus Calls for Wartime Economic Thinking - John Cassidy, (NYT, 16/3/20), https://www.newyorker.com/news/our-columnists/the-coronavirus-calls-for-wartime-economic-thinking;+ 
Goldman Sachs, Morgan Stanley tuyên bố TG đang có suy thoái toàn cầu. Global recession is here, Goldman Sachs, Morgan Stanley declare, (FP, 17/3/20), https://business.financialpost.com/news/economy/global-recession-is-here-goldman-sachs-morgan-stanley-declare?;+ Canada là 1 trong các quốc gia đứng đầu trong thử nghiệm COVID-19. Canada among top world performers in testing for COVID-19, despite shortcomings (NP, 16/3/20),
https://nationalpost.com/health/canada-among-top-world-performers-in-testing-for-covid-19-despite-shortcomings?. Figures indicated 34,000 had been swabbed for the pathogen across Canada, compared to 23,000 tests in the U.S., which has 10 times the population and number of COVID-19 cases;+  Biểu đồ coronavirus: Các sự kiện bị hủy bỏ và tự kiểm dịch sẽ cứu mạng nhiều người bằng cách làm "phẳng đường cong - flattening the curve". Coronavirus chart: Canceled events and self-quarantines save lives by “flattening the curve”, (Vox, 10/3/20), https://www.vox.com/2020/3/10/21171481/coronavirus-us-cases-quarantine-cancellation? "... A disastrous inundation of hospitals can likely be averted with protective measures we’re now seeing more of — closing schools, canceling mass gatherings, working from home, self-quarantine, self-isolation, avoiding crowds — to keep the virus from spreading fast. Epidemiologists call this strategy of preventing a huge spike in cases “flattening the curve,“... Even if you don’t reduce total cases, slowing down the rate of an epidemic can be critical,” wrote Carl Bergstrom, a biologist at the University of Washington” …;+ Toán học đằng sau lý do tại sao chúng ta cần tuân theo KCXH - khoảng cách xã hội; social distance, bắt đầu ngay bây giờ. Nếu tất cả chúng ta không giới hạn tiếp xúc xã hội, chỉ 1 ca dương tính sẽ lan đến hàng ngàn người khác
The math behind why we need social distancing, starting right now - Umair Irfan, (15/3/20), https://www.vox.com/2020/3/15/21180342/coronavirus-covid-19-us-social-distancing? ;+ Công dân Anh, Gavin Wheeldon, đã bị giam giữ tại một khu vực cách ly gần Hà Nội kể từ ngày 14/3, viết về cuộc sống hàng ngày như thế nào. Coronavirus: Life inside a Vietnamese government quarantine, (SEAG, 16/3/20), https://southeastasiaglobe.com/coronavirus-life-inside-a-vietnamese-government-quarantine/ ;+ Virus corona: Làm thế nào để tránh lây nhiễm, https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam-51764358 

Jabin Botsford @jabinbotsford, 19/2/20, https://twitter.com/jabinbotsford/status/1240701140141879298 
Ảnh chụp gần các ghi chú bài diễn văn của TT Trump đoạn gạch bỏ "Corona" và viết thế bằng Virus "Trung Quốc", khi ông nói chuyện với lực lượng đặc nhiệm coronavirus của mình ngày hôm nay tại Nhà Trắng. #trump #trumpnotes

20/3/20.
~ Hữu Loan, Đèo Cả - Đặng Tiến Đặng Tiến (VV, 20/3/20), https://vandoanviet.blogspot.com/2020/03/huu-loan-eo-ca.html. Bài cũ từ Xuân, 21.3.2010 
~ "Văn học nhà tù." Nhìn từ trại tù: Thơ và thiền - Nguyên Giác, (ST, 17/3/20), https://sangtao.org/2020/03/17/nhin-tu-trai-tu-tho-va-thien/ 
~ Mấy câu chuyện tư vấn và phản biện - Đào Công Tiến, (VS,13/3/20), http://www.viet-studies.net/kinhte/DaoCongTien_TuVanPhanBien.html 
~ Chế độ lạ! Cách chức đảng viên đã nghỉ hưu rồi còn có ý nghĩa gì?!?. Cách chức nguyên bí thư Thành ủy TP.HCM nhiệm kỳ 2010-2015 với ông Lê Thanh Hải, (TTO, 20/3/20),  https://tuoitre.vn/cach-chuc-nguyen-bi-thu-thanh-uy-tp-hcm-nhiem-ky-2010-2015-voi-ong-le-thanh-hai-20200319235339513.htm;+ Cách chức nguyên Bí thư Thành ủy đối với ông Lê Thanh Hải, (RFA, 20/3/20), https://www.rfa.org/vietnamese/news/vietnamnews/le-thanh-hai-deposed-of-the-title-former-hcmc-party-chief-03202020092033.html ===> ;+ Cựu Bí thư thành Hồ: “Vô sản lưu manh” - Thu Hà, (TD, 12/3/20), http://www.viet-studies.net/kinhte/CuuBiThuThanhHo_TD.html. 3 kỳ trên Tiếng Dân, gộp lại đây cho dễ đọc.◄◄◄◄
~ Đánh giá các căn cứ biển phía nam của TQ trong bối cảnh hoạt động, ngoài lối suy diễn thông thường. Beyond “conventional wisdom”: evaluating the pla’s south china sea bases in operational context - J. Michael Dahm, (17/3/20), https://warontherocks.com/2020/03/beyond-conventional-wisdom-evaluating-the-plas-south-china-sea-bases-in-operational-context/ 

19/3/20
~ Bốn Mùa của Beatriz Milhazes’s “The Four Seasons” (1997) to add some color to your day in these uncertain times, https://twitter.com/Guggenheim/status/1240752161597898754 
~;+ Nhà văn - dịch giả Bửu Ý: Nghe Thái Thanh thì nhớ nhiều hơn nữa…(TTO, 18/3/20), https://tuoitre.vn/nha-van-dich-gia-buu-y-nghe-thai-thanh-thi-nho-nhieu-hon-nua-2020031818162447.htm;+ Khánh Ly vĩnh biệt Thái Thanh: Ngọn hải đăng đã tắt, (NĐT, 18/3/20), https://nguoidothi.net.vn/khanh-ly-vinh-biet-thai-thanh-ngon-hai-dang-da-tat-22802.html? ;+ Giọng hát vượt thời gian Thái Thanh qua đời ở Mỹ, hưởng thọ 86 tuổi, (TTO, 18/3/20), https://tuoitre.vn/giong-hat-vuot-thoi-gian-thai-thanh-qua-doi-o-my-huong-tho-86-tuoi-20200318081626889.htm ;+ Thái Thanh (1934-2020) - Thế Bây Giờ… Bà Đã Đi Xa…, https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=319223442370395&id=100028482253682
Thái Thanh dưới nét vẽ của họa sĩ Đinh Trường Chinh, https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=319223442370395&id=100028482253682

18/3/20. 
~ Ra mắt tập ba 'Tạp ghi Việt Sử Địa', (VNE, 12/3/20), https://vnexpress.net/giai-tri/ra-mat-tap-ba-tap-ghi-viet-su-dia-4067083.html. "Tạp ghi Việt Sử Địa" của Nguyễn Đình Đầu.
~ Lời tự thuật…Hữu Loan, (ST, 18/3/20), https://sangtao.org/2020/03/18/loi-tu-thuat/ 
~ 'Cô Kiều' mê đờn ca tài tử giữa Paris, (TTO, 13/03/20), https://tuoitre.vn/co-kieu-me-don-ca-tai-tu-giua-paris-20200313085352856.htm. Nghệ sĩ Trúc Tiên biên soạn, dàn dựng và trực tiếp đảm nhiệm vai Kiều.
~ 'Chúng ta phải tiếp tục sống': Anton Chekhov trong thế kỷ 21. 'We must go on living': Anton Chekhov for the 21st century, (CBC, 31/3/17), https://www.cbc.ca/radio/thesundayedition/media-clich%C3%A9s-populism-in-canada-chekhov-for-the-21st-century-1.4046194/we-must-go-on-living-anton-chekhov-for-the-21st-century-1.4046201 
~ Việt Nam, Hoa Kỳ, Và Thượng Đỉnh Bất Thành Mỹ-ASEAN, https://boxitvn.blogspot.com/2020/03/viet-nam-hoa-ky-va-thuong-inh-bat-thanh.html#more. Nguyễn Mạnh Hùng trao đổi trên FB với Nguyễn Quang và Nguyễn Huệ Chi:
~ Việt Nam và Philippines đứng đầu bảng trong việc truyền bá tin giả. Nói về đội ngũ DLV 47. Reporters Without Borders labels Vietnam, Philippines worst for spreading disinformation, https://southeastasiaglobe.com/reporters-without-borders-vietnam-philippines/ 

17/3/20. 
Maybe working on the little things as dutifully and honestly as we can is how we stay sane when the world is falling apart. — Haruki Murakami
~ Hưởng ứng Nguyễn Trung - Nguyễn Đình Cống, (TD, 17/03/20), https://baotiengdan.com/2020/03/17/huong-ung-nguyen-trung/?utm_source=rss&utm_medium=rss&utm_campaign=huong-ung-nguyen-trung. Nguyễn Đình Cống góp ý thêm bài viểt của Nguyễn Trung: “Sức mạnh của chúng ta là dám đối mặt với sự thật”, trong đoạn 2- Một số đề xuất với ĐCSVN nhân dịp họ chuẩn bị ĐH 13 và đoạn 3- Về tự do cho nhân dân. ;+ Sức mạnh của chúng ta là dám đối mặt với sự thật - Nguyễn Trung, (VS, 12/3/20)http://www.viet-studies.net/NguyenTrung/NguyenTrung_DoiMatSuThat.html 
~ Tính cách miền Tây - Hồng Phúc, (VNE, 7/3/20) , https://vnexpress.net/goc-nhin/tinh-cach-mien-tay-4070313.html Viết về thầy Hải ở trường tiểu học A Ba Chúc, "sống cùng cha mẹ già trong túp lều bằng nilon, mảnh tôn, ván ép và cọc gỗ neo vào những gốc cây vú sữa và cây gạo, trên miếng đất ở nhờ của ủy ban huyện Tri Tôn, An Giang..."
~ Hậu Kc Nguyễn: #vaiphimvuaxem Lạc Lối Ở Tokyo, https://www.facebook.com/haukhaoco/posts/3430735886941908 
Thoughts for a Storm: – ACCEPT: We are a miraculous, unlikely fragile species in a mysteriously oxygenated corner of the universe. We have never been and never will be complete masters of our circumstances, we remain invariably at the mercy of awesome uncontrollable forces, https://twitter.com/alaindebotton/status/1240008177443315716  
~ Joe Biden sẽ trở thành ứng cử viên đảng Dân chủ tranh chức TT Mỹ với Trump. Biden looks to lock in lead, shut out Sanders even though COVID-19 closes Ohio polls, (NP. 17/3/20), https://nationalpost.com/news/world/biden-looks-to-lock-in-lead-shut-out-sanders-even-though-covid-19-closes-ohio-polls? Arizona, Florida Illinois, and Ohio:+ Biden Wins Washington State in Blow to Sanders Campaign, (Bloomberg,16/3/20), https://www.bloomberg.com/news/articles/2020-03-17/biden-wins-washington-state-in-moral-blow-to-sanders-campaign ;+ With 3 more victories, Biden pulls further away from Sanders, (AP, 17/3/20), https://www.ctvnews.ca/world/with-3-more-victories-biden-pulls-further-away-from-sanders-1.4857358

16/3/20 
~ Tô Thùy Yên, thêm một lần nữa ta về - Phan Xuân Sinh, (ST, 28/5/19), https://sangtao.org/2020/03/16/to-thuy-yen-them-mot-lan-nua-ta-ve/  
“Em đắp mặt anh mười ngón tay nhánh huệ
Anh biết anh đã trút linh hồn
Sống dậy từ đây đằng sau cái chết
Vốn công phạt, tình yêu kết liễu kẻ cô đơn”...
~ Nguyễn Đức Sơn, Nhà Thơ Ngông Đồi Phương Bối - Trịnh Thanh Thủy, (DM, 13/3/20),  https://damau.org/63351/nguyen-duc-son-nh-tho-ngng-doi-phuong-boi 
~ Nhu cầu hai chiều của cử tri người Mỹ gốc Hmong trong thời đại "dịch thông tin" The Power of the Hmong Vote, (28/2/20), https://medium.com/maivmai/the-power-of-the-hmong-vote-8bef39b83f2
~ Nhờ đâu người Việt tại Úc đồng lòng chống cộng? - Nguyễn Quang Duy, (BVN, 13/3/20),  https://boxitvn.blogspot.com/2020/03/nho-au-nguoi-viet-tai-uc-ong-long-chong.html 
~ Biến đổi khí hậu đang gây ra khủng hoảng di cư ở Việt Nam - Alex Chapman và Văn Phạm Đăng Trí. Nguồn: Alex Chapman và Văn Phạm Đăng Trí, “Climate change is triggering a migrant crisis in Vietnam”, The Conversation, ngày 9/1/2018. Truy xuất ngày 15/2/2020.
~ Tình  trong các bảng tính. Relationships Between The Spreadsheets, (1843 Magazine, tháng 4/5, 20), https://www.1843magazine.com/features/between-the-spreadsheets 
~ Mặt nạ..Áo dài - Ẩn danh - WRub72 @WRub72... #unknown - Mar 16, 2020·https://twitter.com/WRub72/status/1239638806720118784/photo/1 
15/3/20
~ Hội đồng Lý luận Trung ương và vai trò của think tank với các tổ chức chính trị - Trịnh Hữu Long, (TD -15/03/20). https://baotiengdan.com/2020/03/15/hoi-dong-ly-luan-trung-uong-va-vai-tro-cua-think-tank-voi-cac-to-chuc-chinh-tri/?. Phong trào đối lập hiện nay không có think tank nào để có những chất lượng phản biện và đề xuất chính sách đứng đắn, không như think tank của ĐCSVN dựa vào Hội đồng Lý luận Trung ương.
~ Hữu Loan – Cây Gỗ Vuông Màu Tím   | Phạm Xuân Nguyên, https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=2967151780008204&id=100001402346694 
"Tôi, cây gỗ vuông chành chạnh suốt đời/ Đã làm thất bại âm mưu/ đẽo tròn/ để muốn tùy tiện/ lăn long lóc/ thế nào/ thì lăn lóc. Chân lý đấy/ hỡi/ rìu/ bào/ phó mộc." Nhà ông, trên bàn thờ chỉ để một chữ Tâm.
“Hữu Loan khóc Nguyễn Sơn” năm 1956: "Một đám tang đã diễu hành/ Một đám tang cờ đỏ liệm quan tài/ Nấc lên mầu huyết/ Một đám tang đi/ Không/ bao/ giờ/ tới/ huyệt."

THÁNH MẪU HÀI ĐỒNG
Em ngả cánh tay còn nhiều
ngấn sữa
Cho ta làm gối gối đầu
đêm tân hôn
Sao lại không chính là tay ta
đỡ trước lấy vai nàng
Ta râu ria như râu thép gai
như xương chổi
Gân guốc sù xì phong sương
như một gốc cây rừng
Ta lo lắng sợ tay nàng gãy
Tay nàng mảnh mai như một
nhánh huệ trong bình!
Nhưng lạ thay
nàng ghì đầu ta như
chẳng hề hấn chuyện gì!
Chỉ có chuyện là
ta thấy ta càng lúc
càng thêm nhỏ bé trong
vào ngực măng tơ
Chà dụi
Rúc tìm
Tham lam
Cuống quýt
Ngẩn ngơ
như một hài nhi
khát
mẹ
Nàng càng riết chặt
ta càng thấy bé
Vòng tay nàng đánh đai
Nàng thì thào thổn thức
bên tai
- Anh của em!
- Anh vô cùng lớn của em!
Nhưng trái lại
Anh đang rất bé.
Nàng:
- Anh ơi anh!
Ta:
- Mẹ ơi mẹ!
Bằng một giọng học nói
Hài nhi bập bẹ
(trong hơi thở trộn nhau
bốc men)
- Tôi đối thoại hay là
vô thức nói.
*
Sau đêm ấy là
em đi
đi
mãi!
Em đi tím đất chiều hoang
Ta như mất mẹ khóc
tang
hai
lần!
*
Xin kính cẩn hôn chân
Tất cả những đấng gái Việt Nam
Đã sớm mang chất
mẹ
loài
người.
*
Em trong mẹ
Mẹ trong em
em
ngôi
thánh mẫu
hài đồng
1991

TÒNG QUÂN
(Nhà thơ Dương Tường nhớ và ghi lại bài này)
Nếu anh ra đi
Mẹ già anh khóc
Trai thời loạn ly
Thương con khó nhọc
*
Nếu anh ra đi
Người vị hôn thê
Những giọt nước mắt
Đọng trên hàng mi
*
Nhưng
Nếu anh không đi
Mẹ già anh khóc
Trai thời loạn ly
Mà con không đi
*
Mẹ thà thương con tóc trắng
Ngày mai cờ về chiến thắng
Mà con không về
*
Mẹ thà như lá rụng chiều quê
Đến khi con về
Cỏ vàng nấm đất
*
Nhưng khi nước mất
Vì vị hôn thê
Mà con không đi
*
Nếu anh không đi
Người vị hôn thê
Mặt nghiêng tay che
Đêm thương lời thề
Thà đợi người đi
Già trên lời thề
*
Nhưng khi nước mất
Mà anh không đi…
(Khoảng 1947)

~ Hữu Loan, Đèo Cả - Đặng Tiến Đặng Tiến (VV, 20/3/20), https://vandoanviet.blogspot.com/2020/03/huu-loan-eo-ca.html. Bài cũ từ Xuân, 21.3.2010
Bắt đầu là bài Đèo Cả, làm năm 1946:
Đèo cả ! Đèo Cả
Núi cao ngút
Mây trời  Ai Lao
              Sầu đại dương
Dặm về heo hút
              Đá Bia mù sương
Bên quán "Hồng Quân" người ngựa mỏi
Nhìn dốc ngồi than,
             Thương ai lên đường !
Chầy ngày lạc giữa núi
Sau chân lối vàng xanh tuôn
Dưới đây bên suối độc
Cheo leo chòi biên cương
(...) Rau khe, cơm vắt
Áo phai màu sa trường
Ngày thâu vượn hú
Đêm canh gặp hùm lang thang

Trên những chuyến xe bò
                  đi về đường Trèm Vẽ
                            Việt Bắc âm u
Đường dài Thanh Nghệ
                  Người Thủ đô tản cư
Đoàn xe bò
                 Chở nặng tâm tư
Một góc nhà
                  Một hè phố
Mắt em biếc
                 Một chiều xưa
(...) Những người bắt sống Le Page
                                         và Charton
Những chiến sĩ Cao Bằng - Đông Khê
Những binh đoàn biên giới
                          Đang chuyển về Trung Du
Như đi từng dãy núi
                          Kẹp vòng quanh ngoại vi Thủ đô.
(trích theo Dương Tường, phụ lục "Chỉ tại con Chích Chòe", nxb Hội nhà Văn, Hà Nội, 2009)

(...) Tôi người Vệ quốc quân
                                  xa gia đình
Yêu nàng như tình yêu em gái
Ngày hợp hôn
               nàng không đòi may áo mới
(...) Tôi ở đơn vị về
                      cưới nhau xong là đi
Từ chiến khu xa
                    nhớ về ái ngại
Lấy chồng thời chiến chinh
                                mấy người đi trở lại
(...) Nhưng không chết người trai khói lửa
                           mà chết người gái nhỏ hậu phương
Tôi về không gặp nàng
(...)
Những chiều hành quân
                            qua những đồi sim
Màu tím hoa sim
                    Tím cả chiều hoang biền biệt
Nhìn áo rách vai
                     Tôi hát trong màu hoa...

Tết và mùa xuân
Như mắt người ứa lệ
Những người đầu tang còn
Rối tóc rối khăn
Ôm Tết vào lòng
Băng bó lại mùa xuân
Cùng nói lên
               nói lớn
                     một lần
Không được giẫm lên mùa xuân
Không được giẫm lên Tết nữa
Không được
              giẫm chân lên
                            lòng người.
(Giai Phẩm, Xuân 1957,Thơ Văn, tr 55-57, nxb Văn Nghệ, Hà Nộị, tháng 1-1957)

"Cũng những thằng nịnh hót”, làm tháng 9-1956:
Một điều đau xót
Trong chế độ chúng ta
Trong chế độ Dân chủ Cộng hòa
Những thằng nịnh còn thênh thang đất sống
(...) Chúng nó ngụy trang
Bằng tổ chức
        bằng quan điểm nhân dân
                bằng lập trường chính sách
Chúng nó còn thằng nào
Là chế độ chúng ta chưa sạch
Phải làm tổng vệ sinh cho kỳ hết
                                            mọi thằng.
Những người đã đánh bại xâm lăng
Đỏ bừng mặt vì những tên quốc sỉ
Ngay giữa thời nô lệ
Là người, chúng ta
                 không ai biết
                                  cúi đầu.

Chuyện Di Tề:
Lịch sử là một
                trò hề
diễn lại
           diễn đi
chưa
       có
           gì
              mới mẻ
chỉ có bọn
                Trùm Hề
    nhiều
             ngón
                      bịp
mới hơn
Trong bối cảnh đó, ông tự chọn và khẳng định cách tồn tại:
Tôi là cây
              gỗ
                 vuông
                     chành chạnh
suốt đời
         đã làm thất bại
                      mọi âm mưu đẽo tròn
để muốn tùy tiện
                     lăn lóc thế nào
                                       thì lăn lóc.
Chân
        tính
              đấy
Hỡi
       Rìu
             Bào
                   Phó mộc
Lưu ý: những chữ Rìu, Bào, Phó mộc viết hoa.
*
Ngọc dầu tan,
                 vẻ trắng nào phai
Trúc dẫu cháy,

                tiết ngay vẫn để.

No comments:

“Seeking Freedom” Fingerpainting by Hồng Ngọc

“Seeking Freedom” Fingerpainting by Hồng Ngọc

Để đây để đọc lại

++ Yuval Noah Harari: Lessons from a year of Covid and political failures — what can we learn for the future? (FT, 25/2/2021), https://www.ft.com/content/f1b30f2c-84aa-4595-84f2-7816796d6841?segmentID=b73b0b4c-e767-e669-4996-e25935a5759d&twclid=11366833025191845888

++ Khái niệm 'quyền lực mềm của Joseph S. Nye. Soft power: the evolution of a concept - Joseph S. Nye, 20/12/2019, https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/2158379X.2021.1879572?scroll=top&needAccess=true&

++ Sự Băng Hoại Và Suy Đồi Của Xã Hội Việt Nam Hôm Nay Hay Là Hệ Lụy Từ Sự Đa Nhân Cách Tầng Lớp Trí Thức - Quách Hạo Nhiên, (viet-studies 26-2-20), http://www.viet-studies.net/kinhte/QuachHaoNhien_BangHoaiXaHoiHienNay.html

++ Nhân văn Giai phẩm – một trào lưu dân chủ, một cuộc cách tân văn học không thành - Thái Kế Toại, (TCNCVM, 2/12/2020), https://usvietnam.uoregon.edu/nhan-van-giai-pham-mot-trao-luu-dan-chu-mot-cuoc-cach-tan-van-hoc-khong-thanh/

++ Loạt bài nghiên cứu, phân tích sâu sắc, khoa học của GS Hoàng Xuân Phú: Tội ác Đồng Tâm - Hoàng Xuân Phú, (11/2/2020), http://hpsc.iwr.uni-heidelberg.de/hxphu/index.php?page=readwriting&w=ToiAcDongTam-20200211; ++ Viết thêm về tội ác Đồng Tâm - Hoàng Xuân Phú, (1/3/2020), http://hpsc.iwr.uni-heidelberg.de/hxphu/index.php?page=readwriting&w=VietThemVeToiAcDongTam-20200301; ++ Giải mã vụ Đồng Tâm - Hoàng Xuân Phú, (7/3/2021), http://hpsc.iwr.uni-heidelberg.de/hxphu/index.php?page=differentwritings


+

Vụn vặt

++"... không có tự do thì không thể có sáng tạo thật sự. Tự do là thứ Thượng đế ban cho (cũng có thể là gánh nặng mà Ngài chất lên vai) con người. Con người biết đến đau khổ từ khi nó được ban cho quà tặng đó, một gánh nặng luôn quá sức với nó. Nó thậm chí, nếu có thể, khước từ là cách hay ho nhất cho nó. Nhưng thiếu tự do thì con người sẽ chỉ là cỗ máy được lập trình và không xứng đáng để Chúa trời phải cứu chuộc bằng sự hy sinh đau đớn như vậy. Tại sao Chúa không dùng quyền năng để con người khiếp sợ mà răm rắp làm theo lời ngài, một việc có lẽ là đơn giản nhất? Bởi vì Ngài biết rằng Ngài tạo ra con người cùng với tự do. Ngài không thể tước ở con của Ngài thứ quà tặng đó, thứ mà thiếu nó thì công cuộc tạo lập của Ngài không hoàn hảo, thậm chí vô nghĩa. Tự do, ở thời kỳ con người ý thức nó có cái quyền ấy, luôn gây ra những hậu quả trái ngược. Một mặt nó biết nó là Con Người với nhân phẩm cao quý phải được tôn trọng, nó có quyền sáng tạo nên những giá trị thuộc về cái đẹp, nó có quyền lựa chọn đau khổ hay hạnh phúc. Nhưng mặt khác, nó cũng có thể tự do lựa chọn hoặc cái thiện, hoặc cái ác. Trong trường hợp nó lựa chọn cái ác thì Tự do quả là kinh khủng. Vì thế con người không có cách nào khác là phải hướng về Đấng Toàn Năng, có thể hiểu là nơi chứa đựng Cái Tuyệt Đối chuẩn mực..." ++Bản giao hưởng 'Requiem' của Mozart được dàn giao hưởng Ba Lan (Polish Sinfonia Iuventus Orchestra và Warsaw Philharmonic Choir) thể hiện tuyệt vời, với phụ đề tiếng Anh. Mozart – Requiem, https://www.youtube.com/watch?v=54h8TxJyNy0. Stunning! What a great artwork! ++Hồi ký "Gọng Kềm Lịch Sử" của cựu đại sứ Việt Nam Cộng hòa ở Mỹ, Bùi Diễm (1923-2021), http://www.vietnamvanhien.org/gongkemlichsu2.html ++Mozart – Requiem https://www.youtube.com/watch?v=54h8TxJyNy0 Wolfgang Amadeus Mozart – Requiem KV 626 Bartosz Michałowski – conductor Sylwia Olszyńska – soprano Agata Schmidt – mezzo-soprano Karol Kozłowski – tenor Adam Kutny – baritone Polish Sinfonia Iuventus Orchestra Warsaw Philharmonic Choir recorded November 01, 2019 at Warsaw Philharmonic Concert Hall 0:00 Applause 0:55 Introitus: Requiem aeternam 5:40 Kyrie eleison Sequenz 8:06 Dies irae 9:47 Tuba mirum 13:31 Rex tremendae 15:51 Recordare 21:31 Confutatis 23:50 Lacrimosa Offertorium 27:21 Domine Jesu 30:45 Versus: Hostias et preces 34:45 Sanctus 36:30 Benedictus 41:46 Agnus Dei 44:47 Communio: Lux aeterna 50:21 Credits ++Nhân vật Meursault trong Kẻ xa lạ của A. Camus ngay từ những dòng đầu khi miêu tả cuộc gặp trong bệnh viện và khi sau này người con trai ngồi bên quan tài của mẹ. Nhân vật chính của thiên truyện từng nghĩ: “Tôi không hề chờ đợi tôi chào đời. Sự có mặt của tôi trên đời chỉ là kết quả từ một quyết định của người khác, không phải là của tôi, từ sự kết hợp hoàn toàn ngẫu nhiên của một con tinh trùng vô trách nhiệm với một cái trứng phóng đãng và vì vậy, mỗi lần bị nhắc phải nhớ đến ngày sinh của mình chỉ làm cho tôi kinh hoàng và cảm thấy một sự trói buộc khủng khiếp”. Những đám mây phủ bóng phận người, (Viet-studies, 1/1/21), http://www.viet-studies.net/HuynhNhuPhuong_NhungDamMay.html ++Phần chú thích: '* “Tư hữu Nhà nước” (hoàn toàn khác với “Nhà nước tư hữu”, hay “Nhà nước tư bản”) là cụm từ tôi được nghe lần đầu từ thầy Phạm Vĩnh Cư, trong đó Nhà nước công hữu bị một nhóm nhỏ người có quyền lực (chính trị và kinh tế, gọi chung là nhóm cá mập) lợi dụng như một công cụ đàn áp khổng lồ để dễ bề tước đoạt của số đông làm của riêng, một cách hợp pháp.'. Nguồn: Tạ Duy Anh: Thầy Phạm Vĩnh Cư, (VV, Tháng 11, 21), https://vandoanviet.blogspot.com/2021/11/thay-pham-vinh-cu.html